De tijd van modder gooien is weer begonnen. De Tweede Kamerverkiezing is op woensdag 29 oktober 2025. Tijdens deze verkiezingen kiezen we voor een nieuwe ministerraad. De verkiezingskoorts stijgt en de politieke arena verandert langzaam in een slagveld waar de toekomst van ons energiebeleid centraal staat.
De komende jaren zijn cruciaal: blijven we investeren in duurzame energie en stimuleren we burgers met subsidies en regelingen? Of wordt de focus verschoven naar traditionele bronnen en minder financiële prikkels? We vroegen ons af wat de standpunten van de politieke partijen zijn rondom energietransitie, subsidies en extra kosten en de salderingsregeling. We maakten een overzicht van de grootste dertien politieke partijen van Nederland.
PVV (Partij voor de Vrijheid)
- Energietransitie: Tegen wind- en zonne-energie; wil doorgaan met kolen- en gascentrales. Gaskraan Groningen dicht, verder boren in de Noordzee. Nieuwe kerncentrales bouwen. Wil uit het Klimaatakkoord van Parijs stappen.
- Subsidies: Geen inzet op subsidies voor energietransitie.
- Extra kosten/salderingsregeling: Stelt geen klimaatmaatregelen voor die extra kosten voor consumenten meebrengen.
GroenLinks-PvdA
- Energietransitie: Zeer ambitieus klimaatbeleid. Streeft naar versnelling van de energietransitie, verplicht zonnepanelen op grote gebouwen, forse investeringen in wind en zon.
- Subsidies: Specifieke subsidies voor mensen met laag inkomen om verduurzaming toegankelijk te maken. Stopt fossiele subsidies.
- Extra kosten/salderingsregeling: Tegen extra kosten en belemmeringen voor consumenten met zonnepanelen; wil salderingsregeling beschermen of vervangen door rechtvaardig alternatief waarbij mensen met lagere inkomens geholpen worden.
VVD
- Energietransitie: Streeft naar klimaatneutraliteit in 2050, inzet op kernenergie (2 centrales plus plannen voor 2 extra), forse windenergie op zee, inzet op waterstof, gaswinning Noordzee versnellen; Groningen definitief dicht.
- Subsidies: Fossiele subsidies geleidelijk afbouwen, meer inzet op investeringen in nieuwe energie.
- Extra kosten/salderingsregeling: Energiebelasting omlaag; geen energielabel-verplichting voor huiseigenaren. Afschaffing of aanpassing salderingsregeling na 2027 (coalitieafspraak).
NSC (Nieuw Sociaal Contract)
- Energietransitie: Realistische aanpak, brede spreiding lasten. Voor energiebesparing, minder afhankelijkheid van fossiele energie, steunt kernenergie.
- Subsidies: Voortzetting bestaande subsidies, aandacht voor kwetsbaren.
- Extra kosten/saldering: Salderingsregeling afgeschaft per 2027; wil voorkomen dat lasten oneerlijk bij burgers terechtkomen.
D66 (Democraten 66)
- Energietransitie: Zeer ambitieus: elektriciteit in 2035 volledig CO2-vrij, alle fossiele subsidies afbouwen, investeringen in batterijen en groene waterstof, stimulering elektrisch vervoer.
- Subsidies: Subsidies voor verduurzaming, jongeren en biologische boeren. Landelijke klimaatkaart; stimuleringsmaatregelen voor isolatie, zonne-energie en warmtepompen.
- Extra kosten/saldering: Tegen belemmeringen voor kleine energie-opwekkers, beschermt salderingsregeling of wil rechtvaardig alternatief bieden.
BBB (BoerBurgerBeweging)
- Energietransitie: Praktische aanpak. Kolencentrales blijven open tot alternatief, nationale CO2-heffing voor bedrijven afschaffen, focus op lokale coöperaties en agrarische initiatieven (waterstof, biogas), kernenergie stimuleren. Investeren in zonne-energie maar geen nieuwe windparken.
- Subsidies: Tegen extra lasten op consumenten; inzet op praktische subsidie-instrumenten voor boeren en burgers.
- Extra kosten/saldering: Salderingsregeling blijft tot minstens 2030, pas afbouwen als 5 miljoen huishoudens hun panelen hebben terugverdiend, tegen invoering terugleverkosten.
CDA
- Energietransitie: Focus op technologie (kernenergie), energiebesparing, en brede verdeling kosten.
- Subsidies: Behoud van subsidies voor energiebesparing/ecologisch bouwen, aandacht voor betaalbaarheid, inzet op isolatie.
- Extra kosten/saldering: Salderingsregeling mag worden herzien mits alternatieven eerlijk zijn ingericht en investeringen voor gewone huishoudens aantrekkelijk blijven.
SP
- Energietransitie: Zet sterk in op energie voor en door de samenleving, coöperaties, rem op grootschalige bedrijven, duurzaamheid via publieke sturing.
- Subsidies: Subsidies via coöperaties en overheid. Geen bezuinigingen op energietoeslagen. Sterke publieke rol overheid.
- Extra kosten/saldering: Tegen kostenverhogingen bij particulieren; wil salderingsregeling beschermen.
ChristenUnie
- Energietransitie: Brede verduurzaming; inzet op schone energie (ook kernenergie), rechtvaardige verdeling kosten.
- Subsidies: Behoud/inzet op sociale subsidies voor verduurzaming kwetsbare groepen.
- Extra kosten/saldering: Tegen oneerlijke lastenverschuiving; salderingsregeling mag worden aangepast, mits rechtvaardig alternatief.
DENK
- Energietransitie: Gericht op sociale rechtvaardigheid; duurzame energie moet bereikbaar zijn voor iedereen.
- Subsidies: Pleit voor extra subsidies voor lagere inkomens voor verduurzamen woningen of energiebesparing.
- Extra kosten/saldering: Wil geen lastenverhoging voor burgers via energiebeleid.
Forum voor Democratie (FvD)
- Energietransitie: Tegen wind, zon. Uit het Klimaatakkoord Parijs. Nieuwe kernreactoren bouwen, fossiele brandstoffen blijven gebruiken.
- Subsidies: Geen subsidies voor energietransitie; afbouw bestaande steun.
- Extra kosten/saldering: Wil lasten en prijzen laag houden; geen details over saldering.
Partij voor de Dieren (PvdD)
- Energietransitie: Radicaal voor vergroening, uitsluitend duurzame energie, versnellen van energietransitie, rem op groei energieverbruik. Tegen kernenergie.
- Subsidies: Stoppen met fossiele subsidies, meer subsidie naar energiearmoedebestrijding en verduurzaming bij lage inkomens.
- Extra kosten/saldering: Tegen lastenverzwaring voor burgers; wil de salderingsregeling behouden of een sociaal alternatief.
SGP
- Energietransitie: Voor zorgvuldige, betaalbare transitie met veel ruimte voor kernenergie. Tegen overhaaste afschaffing fossiel.
- Subsidies: Wil met name investeren in innovatie en technologie, subsidies voor huishoudelijke verduurzaming blijven behouden.
- Extra kosten/saldering: Eerlijke kostenverdeling, salderingsregeling mag worden herzien mits burger niet de dupe wordt.
De verschillen zijn duidelijk: van partijen die vol inzetten op kernenergie en fossiel tot partijen die bijna dwangmatig vasthouden aan zon, wind en subsidies. Wat je ook stemt, één ding is zeker: de energietransitie gaat jou raken, of je nu zonnepanelen hebt, een thuisbatterij overweegt of gewoon je energierekening zo laag mogelijk wil houden. Laat je dus niet alleen leiden door mooie beloften of loze kreten tijdens de campagne. Kijk naar de feiten, reken door wat hun plannen voor jouw situatie betekenen en beslis dan wie jouw stem verdient. Kijk altijd voor de meeste relevante informatie bij de verschillende partijen om actuele standpunten in te zien.
